Zioła w słowiańskim ogródku - bazylia - macierzanka - oregano - lubczyk - hyzop - estragon - kolendra

 Mój ogródek ziołowy sprawia mi wiele radości jak również satysfakcji. Cudowne zioła pachną, leczą i świetnie smakują - idealne świeże przyprawy na co dzień. 

                                      BAZYLIA

Bazylia, fot.Dobrosława

Bazylia to aromatyczne zioło, które można stosować do wielu dań: zup, sosów, drobiu, ryb, wieprzowiny, sałatek, twarożków, jaj itp. Ja bazylię stosuję praktycznie do wszystkiego, oprócz deserów :) Bazylia świetnie harmonizuje się z czosnkiem, masło czosnkowe z dodatkiem bazylii jest znakomite.

Bazylia to również zioło, które ma wiele innych zastosowań;

Bazylia w okresie kwitnienia, fot.Dobrosława

*******************

 W powszechnej opinii spożywanie bazylii działa przeciwdepresyjnie, przeciwgrzybicznie, relaksująco i pobudzająco. Dodaje też sił i wigoru. Przyspiesza regenerację skóry.

Parę unoszącą się z herbaty z bazylii powinny wdychać osoby z gorączką i katarem. W połączeniu z miodem skutecznie zwalcza kaszel. Z kolei zimny napar stosuje się przy chorobach oczu, a w połączeniu z nalewką z leszczyny jako okład na bolącą głowę. Roślina łagodzi wzdęcia, kolkę, wszelkie niestrawności, koklusz, napady padaczkowe i migrenowe bóle głowy. Posiada właściwości relaksująco – uspokajające. Powoduje też zwiększenie ilości pokarmu u kobiet karmiących piersią. Zdaniem specjalistów picie soku z liści bazylii odstrasza owady ewentualnie łagodzi skutki ich pogryzień. Jest też wskazana dla osób przebywających na diecie bezsolnej. Wystarczy zmieszać ją z rozmarynem. - inf.ze str. www.mojeprzepisy.pl

                                                                   ***********************************

Bazylia

Ocimum basilicum 

Bazylia jest uprawiana na całym świecie jako roślina jednoroczna. Istnieje wiele gatunków bazyli z różnymi walorami smakowymi. Uprawa bazyli zależy od wielu czynników środowiska, takich jak temperatura, położenie geograficzne, gleba czy ilość opadów atmosferycznych. Jej gruby, rozgałęziony korzeń produkuje krzaczaste łodygi rosnące do wysokości 30-60cm. Liście bazyli różnią się kolorami. Mogą być od białego do czerwonego koloru z purpurowym odcieniem.

Parująca herbata z bazyli jest dobra dla pacjentów z gorączką. Wystarczy nakryć się kocem i wdychać parę z herbaty. Zimna herbata z bazyli jest natomiast dobra na wszystkie problemy oczu, zarówno jako płukanka do oczu jak i wewnętrznie. Trzeba pamietać, że najlepszą herbatę z bazyli robi się ze świeżych liści oraz niezmielonych nasion. W tym celu zagotować około 0.8 l wody i dodać 15 nasion bazyli. Przykryć garnek i zmniejszyć ogień. Powoli gotować na wolnym ogniu przez 45 minut. Zdjąć z ognia i dodać 1 1/2 garści świeżych lub wpół suszonych liści bazyli i macerować przez około 25 minut. Pić herbatę 2 razy dziennie, lub można płukać gardło w razie potrzeby. Kiedy herbata jest letnia i przecedzona, może służyć do kąpieli oczu. Jeśli mamy zmieloną bazylię, możemy ją wykorzystać do innego rodzaju herbatki i stosować ją do wyżej wymienionych problemów z wyjątkiem płukania oczu. Zagotować 3 1/2 szklanki wody, zestawić z ognia i dodać 1 1/4 łyżeczki zmielonej bazyli. Przykryć i macerować przez pół godziny. Posłodzić do smaku odrobiną syropu klonowego i pić 1 szklankę dwa razy dziennie.

Czy zdarzyło się kiedyś tak, że miałeś ból głowy i potrzebowałeś na to skutecznego lekarstwa? Jeśli tak, to istnieje prosty sposób na to. Po prostu weź łyżeczkę suszonej, zmielonej bazyli i wsyp do szklanki z gorąca wodą na 10 minut. Następnie odcedź. Kiedy płyn jest chłodny dodaj 2 łyżki stołowe nalewki z leszczyny. Stosuj to jako kompres na czoło i skronie.

SUROWCE LECZNICZE

Liście, kwitnące wierzchołki zioła, olejki aromatyczne.

ZASTOSOWANIE

Bazylia działa głównie na układ trawienny oraz nerwowy. Herbatka z bazyli łagodzi wzdęcia, skurcze żołądkowe, kolkę, niestrawności. Bazylia może być użyta w celu zapobiegania lub przynoszenia ulgi wymiotom i nudnościom. Zioło to eliminuje również robaki żyjące w jelitach. Bazylia posiada właściwości uspokajające, dlatego też jest stosowana w czasie pobudliwości nerwowej, zmęczenia, depresji, niepokoju lub bezsenności. Zioło to ma również zastosowanie w leczeniu epilepsji, bólów migrenowych głowy, kokluszu. Tradycyjnie bazylia była stosowana na zwiększenie pokarmu u kobiet karmiących. Stosowana zewnętrznie, bazylia działa jako odstraszacz na owady.Sok z liści bazyli przynosi ulgę na pogryzienia przez owady. Bazylia posiada przeciwbakteryjne działanie.

Inne zastosowania
Choroba górska, ból owulacyjny.

Kulinarne
Bazylia w swoich różnych postaciach (świeża, mrożona lub suszona) jest dodawana do zup, potraw z ryb, omletów, sosów do sałatek, potraw z makaronów, pizzy. Bazylia świetnie nadaje się do potraw warzywnych z brokułami, marchewką, kapustą, cukinią, kabaczkiem, karczochami i dynią. Bazylia to najlepszy dodatek ziołowy do pomidorów. Do produkcji włoskiego sosu pesto używa się właśnie bazyli, a oprócz tego czosnek, oliwę z oliwek, ser Parmesan i orzeszki sosnowe.
Świeże liście bazyli są dodawane do sałatek. Małe liście bazyli są używane w całości, większe rwane są na kawałki. Aby nie stracić walorów smakowych i zapachowych bazyli, najlepiej jest rwać liście niż je kroić nożem. Kiedy gotujemy potrawy z użyciem świeżej bazyli, należy pamiętać o dodaniu jej pod koniec gotowania. Bazylia w czasie dłuższego gotowania traci swoje wartości smakowe. Świeże liście bazyli można również dodawać do octów oraz oliwy z oliwek.

WYSTĘPOWANIE I UPRAWA

Słodka bazylia, znana również pod nazwą bazylia, prawdopodobnie pochodzi z Indii. Ponad 150 odmian jest obecnie uprawianych na całym świecie, głównie dla ich wyraźnego smaku oraz olejku aromatycznego. Liście i kwitnące wierzchołki bazyli są zbierane w czasie kwitnienia rośliny. Bazylia rośnie najlepiej w lekkiej, dobrze spulchnionej, bogatej w składniki odżywcze, lekko kwaśnej glebie; pH waha się w przedziale 4.3 do 8.4. Bazylia wymaga pełnego słońca. Musi być dobrze podlewana. Ale uwaga - nie znosi zbyt nadmiernego podlewania.
Nasiona bazyli sadzi się w domu około 6 tygodni przed ostatnią datą wiosennych przymrozków. Nasiona sadzi sie na głębokość 6mm. Podlewać umiarkowanie aż do pokazania się pierwszych roślinek (około 8-14 dni). Przed przesadzeniem roślin, przystrzyc wierzchołki kiedy roślinki mają około 15cm wysokości. Przystrzyganie ma na celu pobudzenie rośliny do wykształcenia silniejszego systemu korzeniowego, jak również do wzrostu całej rośliny. Przesadzać roślinki w odległości 30 do 45 cm od siebie. Bazylia nie toleruje dobrze temperatur poniżej 5°C. Kiedy temperatura spada poniżej 5°C, rośliny należy przykryć np. plastikiem. Bazylia jest podatna na choroby takie jak np. plamy na liściach (głównie w czasie dużej wilgotności) oraz na inwazje robactwa, np.mszyce.
Bazylia, jeśli jest uprawiana w domu jako zimowa roślina, musi być sadzona płytko w małych doniczkach ze spulchnioną dobrze ziemią. Umieścić doniczki w ciepłym, dobrze oświetlonym miejscu. Rośliny wymagają co najmniej 5 godzin swiatła słonecznego lub 12 godzin światła sztucznego dziennie.

Hodowanie w kontenerach
Bazylia jest doskonałym ziołem do uprawy w doniczkach lub kontenerach. Ładnie wygląda na dekach lub patiach. Bazylia może rosnąć w dużych koszach. Kosz należy wyłożyć plastikiem (trzeba zrobić dziury, żeby roślina mogła oddychać oraz aby nie gromadziło się zbyt dużo wody), następnie wypełnić kosz dobrze spulchnioną ziemią i posadzić roślinki. Co trzy tygodnie podlewać odżywką. Wystepują również karłowate odmiany bazyli, które nadają się idealnie na parapet kuchenny. Produkują wystarczającą ilość liści dla codziennego użytku. Trzeba trzymać rośliny w cieple, w miejscu bardzo oświetlonym.

SKŁADNIKI

Bazylia zawiera olejki aromatyczne (okolo 1%): linalool, metyl chavicol, metyl cinnamate, cineole oraz terpeny.

UŻYCIE

LIŚCIE:

ŚWIEŻE LIŚCIE - masuj liśćmi ugryzienia owadów, żeby zmniejszyć swędzenie i zapalenie.
NAPAR - zmieszaj z odrobiną serdecznika pospolitego i wypij natychmiast po narodzeniu się dziecka, aby zapobiec łożysku zatrzymanemu.
NALEWKA - Zmieszaj bazylię z bukwicą zwyczajną i stosuj na stany napięcia nerwowego. Bazylia zmieszana z omanem wielkim i hyzopem lekarskim jest wskazana na kaszel oraz zapalenie oskrzeli.
PŁUKANKA - Sok z bazyli zmieszany z miodem w równych proporcjach stosowany jest na grzybice lub swędzącą skórę.
SOK - Zmieszaj bazylię z wywarem z cynamonu i goździków. Pomaga na dreszcze.
SYROP - Zmieszaj sok z bazyli w równych proporcjach z miodem. Skuteczne na kaszel.
INHALACJA - Gotującą się wodą zalej liście i wdychaj parę. Pomaga na katar.

OLEJEK AROMATYCZNY:

OLEJEK - Dodaj 5-10 kropli olejku z bazyli do kąpieli. Pomaga w wyczerpaniu nerwowym, zmęczeniu psychicznym, melancholii lub niepokoju.
OLEJEK DO NACIERANIA KLATKI PIERSIOWEJ - Rozpuścić 5 kropli olejku z bazyli w oleju migdałowym lub słonecznikowym. Stosować do nacierań przy astmie lub zapaleniu oskrzeli.
OLEJEK DO MASAŻU - Używać rozcieńczony olejek przy stanach nerwowych. Stosować jako środek odstraszający owady.

ZBIÓR I KONSERWACJA

Zbierać indywidualnie liście. Najsmaczniejsze są wtedy, kiedy roślina jest młoda. Do ścinania liści używać nożyczek lub ostrego noża. Łodyga i liście są zbierane. Zawsze należy zostawić kilka par liści (inaczej roślina może uschnąć). Aby zabezpieczyć świeżość obciętych liści, można je przechowywać w słoiku z wodą w chłodnym miejscu. Liście bazyli mogą być zamrażane w kostkach lodu do późniejszego użytku. Zamrażanie jest najlepszym sposobem w celu zachowania smaku bazyli.
Aby ususzyć liście bazyli, trzeba rozłożyć je w ciemnym i przewiewnym miejscu. Składować ususzone w całości liście w ściśle zamkniętych pojemnikach. - źródło http://zielnik.herbs2000.com 

                         ****************************************************************************

                   MACIERZANKA - TYMIANEK

Macierzanka fot.Dobrosława

Na stronie  http://www.poradnia.pl/macierzanka.html znalazłam ciekawy artykuł na temat tego aromatycznego zółka;

Z macierzanką jest ten kłopot, że w większości książek zielarskich traktuje się ją jako synonim tymianku. Wprawdzie wZiołolecznictwie pod redakcją Aleksandra Ożarowskiego opisano te zioła oddzielnie, ale ich łacińskie nazwy – Thymus serpyllum – macierzanka piaskowa i Thymus vulgaris – tymianek pospolity – sugerują bliskie pokrewieństwo.

Dopiero w Nowej Wielkiej Encyklopedii Powszechnej można wyczytać, że macierzanka ma wiele odmian, a jedną z nich jest tymianek właśnie. „Macierzanka – krzewinka lub półkrzew z rodziny wargowych, ok. 350 gatunków w strefie umiarkowanej Eurazji; w Polsce najczęstsza macierzanka piaskowa. W górach inne gatunki; jednym z gatunków macierzanki jest tymianek uprawiany także w Polsce”. Zaś Marian Janusz Kawałko w swoich Historiach ziołowych powołując się na Szymona Syreniusza wywodzi, że macierzanka to słynna Mickiewiczowska dzięcielina i że się ją „niesłusznie utożsamia z tymiankiem”.

Chyba jednak uwierzymy encyklopedii i przyjmiemy, że dzięcielina to „dawna regionalna nazwa różnych gatunków roślin pastewnych”, a opisana w Panu Tadeuszu to „prawdopodobnie koniczyna o różowym zabarwieniu”. Jak jednak odróżnić macierzankę od tymianku?

Anglicy, Francuzi i Niemcy nazywają jedno i drugie „thym” lub „thymes”, a odróżniają za pomocą przymiotnika – np. po angielsku „wild thymes” to macierzanka, „garden thymes” – tymianek. Tylko Rosjanie i my nadaliśmy tym roślinom pochodzącym z tego samego pnia odmienne nazwy: „czebriec obyknowienny” i „timian obyknowienny” oraz „macierzanka pospolita” i „tymianek pospolity”. Stało się tak prawdopodobnie dlatego, że macierzanka rosła na naszych polach, zanim znad Morza Śródziemnego lub szkockich gór przywędrował tymianek.

Thymus to po grecku odważny. Więc rzymscy żołnierze kąpali się w macierzance dla dodania sobie męstwa, a średniowieczne damy wręczały swym rycerzom gałązkę tej krzewinki, co bez zbędnych słów znaczyło: bądź dzielny, ale na wszelki wypadek niech cię wspiera ta roślina. W praktyce wyglądało to ponoć tak, że panowie wpinali sobie gałązkę macierzanki w zbroję, a wewnętrznie stosowali piwo, w ten sprawdzony sposób pozbywając się nieśmiałości. Szkoccy górale pili herbatę z górskiej odmiany tego ziela na noc dla odpędzenia strachów i duchów nieczystych, których ich góry były pełne, a rano dla zmniejszenia dolegliwości poalkoholowych. A w ogóle to należy podchodzić do niej z całą powagą, bo na średniowiecznej liście ziół czarodziejskich zajmowała pierwsze miejsce.

Całkowicie się zgadzam z tą opinią, bo to właśnie macierzanka wyleczyła moje oskrzela, więc do tej rośliny o prześlicznej nazwie mam sentyment szczególny. Jak to się stało, że nie pomogły antybiotyki, tylko skromne ziółko? Nie wiadomo. Nie wiemy przecież, jak działają zioła, może tak, jak to opisał Oskar Kolberg: „Lud przypisując choroby wpływowi potęg nadnaturalnych, środkami też nadnaturalnymi zażegnać i usunąć je pragnie. Że jednak potęgi te żywioł swój czerpią w przyrodzie, chociaż wyobraźnia w sfery je przenosi nadziemskie, więc też i w przyrodzie szukać należy siły tajemnej, wiążącej je z owym nadziemskim światem, siły tak na złe, jak i na dobre działającej, a w roślinnym i zwierzęcym znajdującej się królestwie”.

A skoro już zapędziłam się w nieznane, tajemnicze sfery, przytoczę jeszcze opinię angielskiego lekarza Edwarda Bacha, który w roku 1934 pisał: „Oddziaływanie to jest podobne do oddziaływania na nas pięknej muzyki lub innej wzniosłej rzeczy, która daje nam inspirację do zwiększania naszych sił życiowych i przybliża nas bardziej do naszego duchowego wnętrza, daje nam wewnętrzny spokój i usuwa nasze cierpienia. Leczenie to polega nie na atakowaniu choroby, lecz na napełnianiu naszego ciała pięknymi wibracjami pochodzącymi od Wyższej Natury, które sprawiają, że choroba znika tak szybko, jak śnieg w promieniach słońca. Nie ma prawdziwego leczenia bez zmiany poglądów, wewnętrznego spokoju i szczęścia”.

To prawda, że choroba zmusza do zastanowienia się nad sobą i zmiany trybu życia, ale także odświeża nasze spojrzenie na świat roślin. I uczy pokory, gdy dowiadujemy się, że macierzanka „działa skutecznie bakteriobójczo, zwłaszcza przeciw paciorkowcom, nawet opornym na antybiotyki”.

Stosuje się ją więc w nieżycie jamy ustnej, gardła, krtani i oskrzeli, czyli przy suchym kaszlu, chrypce, trudnościach w odkrztuszaniu. Istotne znaczenie ma działanie przeciwbakteryjne, które nie ogranicza się tylko do dróg oddechowych, lecz obejmuje również przewód pokarmowy. Odwar z niej sporządzony dodany do wody w wannie odkaża i działa przeciwzapalnie, wygładza i regeneruje skórę, kąpiele działają wzmacniająco, polecane są więc rekonwalescentom. A jeśli dodamy, że dla Greków jej zapach był wyrazem elegancji, zaspokoimy także wymagania Estetyczne.

Wiesława Kwiatkowska

Macierzanka Tymianek fot.Dobrosława



Macierzanka to niska i aromatyczna krzewinka, roślina wieloletnia.Macierzanka działa wykrztuśnie, przeciwkaszlowo, dezynfekująco i rozkurczowo. Stosowana bywa w postaci naparu (1 łyżka zmielonego ziela na szklankę wrzątku, 3 razy dziennie). W wypadku przeziębienia napar słodzić miodem. Stosować również przy stanach zapalnych dróg moczowych i dolegliwościach trawiennych, a zewnętrznie do płukania źle gojących się ran (silnie bakteriobójczy).- http://survival.strefa.pl
********************************************


HYZOP LEKARSKI
Hyzop fot.Dobrosława

Roślina wieloletnia (podkrzew) wyrastająca do wysokości 50 cm. Kwitnie od czerwca do października. 

Najczęściej uprawia się hyzop z nasion, a starsze rośliny można również dzielić. Nasiona sieje się wprost do gruntu w kwietniu w rzędy co 40 cm, w ilości 4-6 g na 10 m2. Nasiona przykrywa się centymetrową warstwą gleby. Hyzop wymaga słońca i gleby bogatej w wapń. Rozwój siewek jest początkowo powolny i w pierwszym roku roślina wytwarza jedynie pędy zielne. Kwitnienie zaczyna w drugim roku wegetacji i powtarza co roku. 

Zbioru własnych nasion dokonuje się na przełomie sierpnia i września. 

Działanie lecznicze hyzopu lekarskiego

Ziele hyzopu, ścięte w czasie kwitnienia i wysuszone, stosowane jest jako lek przy chorobach dróg oddechowych, środek poprawiający trawienie, moczopędny i zmniejszający pocenie. Zażywa się go w postaci naparu sporządzonego z l łyżki ziela i 2 szklanek wrzątku. Napar pije się 2-3 razy dziennie po 1/2 szklanki. Ostry gorzkawo-cierpki smak i silnie kamforowy zapach sprawiają, że suszone listki hyzopu są świetną przyprawą do tak zwanych mdłych potraw, jak zupa ziemniaczana i fasolowa, twaróg, pasztet, pieczeń cielęca. Ziele i olejek hyzopu są również stosowane jako zaprawa do likierów i wina (do wermutu).-  http://ziola.cba.pl/r/hyzop_lekarski.html

Hyzop lekarski fot.Dobrosława

**************************************************************



OREGANO - LEBIODKA POSPOLITA

Oregano Lebiodka Pospolita, fot.Dobrosława


Na str. http://zielnik.herbs2000.com/ziola/oregano.htm
znalazłam wyczerpujący opis tego ziółka. Dodam, że lebiodkę i wszystkie te ziółka opisane na tej stronie używam na co dzień w kulinarnych figlach :)

Oregano europejskie jest wieloletnim, odpornym na chłody ziołem. Oregano ma rozgałęzione łodygi i liście pokryte włoskami. Zioło to kwitnie od lipca do końca września. Oregano ma kwiaty fioletowo-różowe.Oregano potrafi osiągnąć wysokość powyżej 1m. Jego smak jest ostry i cierpki z silnym zapachem przypominającym tymianek.

Zarówno botaniczna nazwa Origanum jak potoczna oregano wywodzi się z greckich słów: "oros” – góra, "ganos” – radość, czyli „radość góry”. Jego żywe, różowato-fioletowe kwiaty porastają bujnie śródziemnomorskie wzgórza i tam oregano jest uważane za symbol szczęścia. Kiedy Grecy widzieli zioło porastające grób, wierzyli, że znaczy to, że zmarły jest szczęśliwy po śmierci. Zarówno na greckich jak i na rzymskich weselach, młoda para zakładała wieńce z oregano na znak radosnego wydarzenia.

W czasach średniowiecznych zielarze przepisywali olej z oregano na bóle zębów. W 16 i 17 wieku zielarze rekomendowali użycie zioła wewnętrznie w celu łagodzenia problemów z trawieniem, jako środka moczopędnego, jak również jako antidotum na jadowite ugryzienia. Stosowane zewnętrznie, oregano łagodziło swędzenia.

SUROWCE LECZNICZE

Części nadziemne, olejek aromatyczny.

ZASTOSOWANIE

Oregano pomaga łagodzić wzdęcia oraz stymuluje przepływ żółci. Jako silny antyseptyk, oregano może być stosowane w leczeniu problemów związanych z układem oddechowym np. w leczeniu kaszlu, zapalenia migdałków, zapalenia oskrzeli, w astmie. Oregano jest również uważane jako pomocny środek w celu wywołania miesiączki. Oregano może być stosowane na alergie, goraczkę, kamicę żółciową oraz kolkę żółciową, bakteryjne choroby skóry. Rozcieńczony olej z oregano może być stosowany zewnętrznie w czasie bólów zęba jak również na bolące stawy.
Zastosowanie oregano w kuchni: uważa się, że najlepsze jakościowo jest oregano rosnące dziko na obszarach Grecji, gdzie jest zbierane przez pasterzy, jakkolwiek kupowane w sklepach zielarskich lub ze zdrową żywnością posiada również wartościowe walory smakowe oraz aromatyczne. Zioło to jest stosowane w potrawach z pomidorami, w pizzach, omletach, w potrawach z makaronów, we włoskich sosach, sałatkach, do przyprawiania potraw z owoców morza, do tartych serów, warzyw, zup, duszonych mięs, drobiu, oraz do potraw mięsnych z wieprzowiny, wołowiny, baraniny, cielęciny. Zgnieć liście oregano i dodaj do gorącej potrawy w ostatnich 10 minutach gotowania. Używaj go rozsądnie.
Oliwie z oliwek można nadać smak oregano umieszczając w niej kilka młodych gałązek tego zioła.

WYSTĘPOWANIE I UPRAWA

Oregano pochodzi z Europy i ze Środkowego Wschodu.
Oregano jest ziołem wieloletnim. Zioło to preferuje gleby dobrze odwodnione, lekko zasadowe oraz dużo słońca. Oregano rozmnaża się przez nasiona, podział korzenia oraz poprzez odnóżki. Tolerowane pH waha się w granicy 4.5 – 8.7. Oregano wymaga ciepłego, osłoniętego miejsca w pełnym słońcu. Młode roślinki powinny być sadzone na wiosnę lub wczesnym latem. Oregano sadzić w odległości 30cm od siebie. Trzeba pielić regularnie ponieważ rośliny wolno rosną.
Oregano może być również rozmnażane przez kładzenie łodyg na powierzchni ziemi. Należy w tym celu wczesnym latem przypiąć taką gałązkę do ziemi i przykryć ziemią do czasu aż nowa roślinka wypuści korzenie. Trzymać glebę wilgotną. Przesadzać nowe roślinki wczesną jesienią. Obrywać kwiaty w celu wykształcenia większej ilości liści.
Oregano jest podatne na choroby, np. gnicie korzenia, plamy na liściach, mszyce.
Oregano hodowane w doniczkach w środku pomieszczeń może być przesadzone do ogrodu na wiosnę po wszelkich niebezpieczeństwach przymrozków.
Hodowanie oregano w kontenerach – Oregano dobrze rośnie w kontenerach, doniczkach pod warunkiem, że jest przycinane w celu utrzymania okrągłego i krzewiastego kształtu. Należy wybrać doniczkę o średnicy 25-30cm. Jeśli hodujesz oregano z nasiona, można sadzić nasiona w doniczki na zewnątrz wczesną wiosną lub sadzić młode sadzonki po ostatnich przymrozkach. Umieścić doniczki w miejscu słonecznym z dala od wiatru. Podlewać regularnie, wystarczająco tyle, żeby trzymać glebę wilgotną. Nie przesadzać z podlewaniem.
Oregano można hodować w pomieszczeniach. Zioło to świetnie nadaje się do tego celu, należy jednak trzymać kontener w jasnym miejscu. Można również hodować w kontenerach karłowate odmiany oregano. Do produkcji oleju w liściach oregano najlepiej sluży słoneczny, południowo-zachodni parapet. Podlewać regularnie. Obrywać liście w celu zachowania kształtu małego krzaczka. Alternatywą oregano nadającą się do hodowania w pomieszczeniach jest meksykańskie oregano czasami znane jako puertorikańskie oregano (Lippia graveolens). Większość oregano sprzedawanego w Ameryce Północnej to właśnie oregano meksykańskie, a ponieważ nie toleruje ogrodowych chłodnych warunków świetnie nadaje się na roślinę trzymaną w pomieszczeniach. Inne delikatne roślinki nadające się do hodowania w pomieszczeniach to Microphylla Oregano (O. Microphylla) oraz Torkestan Oregano (O.Tyttanicum).

SKŁADNIKI

Oregano zawiera olejki eteryczne ( karwakrol, tymol, betabisabolene, caryofylene, linalol, borneol, pinen), taniny, żywice, sterole, seskwiterpeny, garbniki, gorycze, flawonoidy (luteolina, diosmetyna, apigenina), witaminę C. Zarówno karwakrol jak i tymol posiadają właściwości przewciwbakteryjne oraz przeciwgrzybicze.

DAWKOWANIE

Napar: w celu użycia wewnętrznie – zalać szklanką gotującej się wody 1 łyżeczkę ziół i zaparzać 10-15 minut. Napar ten powinien być pity trzy razy dziennie.
Płukanka jamy ustnej: sporządza się ją w następujący sposób – ½ litra gotującej się wody zalać 2 łyżki stołowe ziół. Następnie przykrywa się i czeka 10 minut. Można tym naparem płukać jamę ustną oraz gardło w razie potrzeby lekko podgrzewając napar. Płukać gardło 5-10 minut, trzy do czterech razy dziennie.
Nalewka z oregano: brać 1-2ml nalewki ziołowej trzy razy dziennie.

ZBIÓR I KONSERWACJA

Zioło jest zbierane jak tylko zaczyna kwitnąć, unikając większych, grubszych łodyg. Zrywać należy małe gałązki świeżych liści w razie potrzeby przez cały czas wzrostu rośliny. Liście i łodygi zbierać na suszenie kiedy kwiaty oregano są w rozkwicie ponieważ smak zioła jest najbardziej aromatyczny w tym czasie. Scinać łodygi na długość 2.5cm od ziemi, wiązać w pęki i wieszać do wysuszenia w ciepłym, suchym i ocienionym miejscu. Wysuszone liście obrywać i umiescić w szczelnie zamkniętym pojemniku. Suszone liście oregano mają silniejszy aromat niż świeże liście.(...)

**********************************************



LUBCZYK

Lubczyk,  fot.str. http://www.mojegotowanie.pl/zdjecia/lubczyk

Lubczyk ogrodowy jest wysokim, wieloletnim ziołem z ciemno-zielonymi liśćmi oraz zielonkawo-żółtymi kwiatami. Lubczyk ogrodowy potrafi osiągać wysokość 0.5 m do 1.5 m. Zioło to jest szeroko uprawiane w Europie, jak również w Stanach Zjednoczonych. Lubczyk ogrodowy należy do rodziny selerowatych. W Europie lubczyk ogrodowy jest znany również pod nazwa „Maggi”(jego liście mają bardzo charakterystyczny zapach określany jako przyprawa maggi), dzieląc tę nazwę z bardzo popularnym, pikantnym sosem, w którym jest on ważnym składnikiem. Wszystkie części lubczyka ogrodowego są wysoce aromatyczne, przypominające zapachem oraz smakiem seler. Liście lubczyka ogrodowego są często używane jako przyprawa do potraw, szczególnie do zup. Części znajdujące się pod ziemią (kłącza oraz korzenie) tworzą lekarstwo. Od najwcześniejszych czasów, szczególnie od XIV wieku, korzeń lubczyka ogrodowego był sławnym ludowym lekarstwem dzięki jego właściwościom moczopędnym oraz wiatropędnym. Oprócz tych dwóch właściwości, lubczyk ogrodowy uważano za środek w leczeniu kamieni nerkowych, żółtaczki, malarii, bólów gardła, zapalenia opłucnej oraz czyraków. Korzeń zioła jest wciąż wykorzystywany w celach leczniczych w Europie. Leczy się nim bóle żołądka, problemy z pęcherzem i nerkami, reumatyzm, skazę moczanową, menstruacyjne problemy oraz migrenowe bóle głowy. Lubczyk ogrodowy był również głównym składnikiem w napojach miłosnych.

Korzeń lubczyka ogrodowego zawiera 0.6% do 1.0% olejku lotnego. Część tych samych składników chemicznych znajduje się również w nasionach selera, co tłumaczy podobieństwo tych dwóch ziół w smaku i zapachu. Zastrzyki podane doświadczalnym królikom oraz myszom, zawierające małe dawki wyciągu z lubczyka ogrodowego, jak również oleju lotnego z tego zioła były rezultatem wyraźnie zwiększonego wydzielania moczu. Zaobserwowano również zapalenie skóry u danych zwierząt, które zostało spowodowane światłoczułością. Jednak nie jest to poważny problem, aby zaniechać konsumowania lubczyka ogrodowego. Zioło to jest również stosowane w medycynie ludowej na wszelkie problemy górnych dróg oddechowych, jako zioło posiadające właściwości wykrztuślne. Uważa się także, że lubczyk ogrodowy zwiększa pobudliwość seksualną oraz pobudza krwawienia menstruacyjne. W przemyśle zioło to jest dodawane do różnych likierów oraz sosów.

SUROWCE LECZNICZE

Korzeń, nasiona, liście.

ZASTOSOWANIE

Lubczyk ogrodowy jest rozgrzewającym i odżywczym ziołem dla układu trawiennego oraz oddechowego. Lubczyk ogrodowy leczy niestrawności, słaby apetyt, wzdęcia oraz gazy, kolkę, zapalenie oskrzeli. Zioło to posiada właściwości moczopędne oraz przeciwgrzybiczne. Jest często stosowane na dolegliwości układu moczowego. Lubczyk ogrodowy pobudza także krwawienia miesiączkowe oraz łagodzi bóle menstruacyjne. Jego właściwości rozgrzewające poprawiają słabe krążenie krwi w obrębie organizmu.
Zastosowanie w kuchni - zioło to dodaje się do zup, szczególnie tych, które zawierają ziemniaki, groszek zlielony, fasolę oraz soczewicę. Lubczyka ogrodowego używa się do przyprawiania duszonych mięs, chili, placków z kurczakiem, smażonych w oleju warzyw oraz do owoców morza. Liśćmi lubczyka ogrodowego można natrzeć miskę, w której będziemy podawać sałatę. Sałata nabierze świeżego, selerowego posmaku. Dodając liście lubczyka ogrodowego do potraw, zawsze należy dokładnie i drobniutko je pokroić, gdyż liście tego zioła są dosyć twarde. Łodygi lubczyka ogrodowego są raczej włókniste i nie jest żadną przyjemnością ich żucie, dlatego też należy je wyciągać przed podaniem potrawy. Łodygi lubczyka ogrodowego można sparzyć wrzątkiem, staną się miększe i można je jeść jak łodygi selera. Sparzone łodygi lubczyka mogą być również kandyzowane i używane do dekorowania ciast i deserów. Całe lub zmielone nasiona lubczyka ogrodowego są dodawane do cukierków, ciast, mięs, różnego rodzaju chleba, krakersów oraz herbatników. Nasiona zioła mogą być również marynowane jak kapary.
Starty na tarce korzeń lubczyka ogrodowego może być dodany do sałatek lub podawany jako gotowane warzywo, ale należy pamiętać, aby najpierw obrać korzeń zioła z powierzchniowej skórki, gdyż jest ona gorzka.
W celu sporządzenia zdrowej, regenerującej herbatki wystarczy macerować 5 ml (1 łyżeczka) startego korzenia lubczyka ogrodowego, świeżego lub suszonego, w 250 ml (1 szklanka) gotującej się wody.

WYSTĘPOWANIE I UPRAWA

Lubczyk ogrodowy możemy znaleźć w południowej Europie i południowo-zachodniej Azji. Lubczyk ogrodowy toleruje większość gleb z wyjątkiem ciężkich, gliniastych gleb. Zioło to najlepiej rośnie w żyznej glebie, która jest dobrze drenowana i również utrzymuje wilgotność. Raz w roku należy dodać naturalnego nawozu do gleby, na której rośnie lubczyk ogrodowy. Tolerowane przez zioło pH waha się w granicy 5.0 do 7.6.
Lubczyk ogrodowy preferuje stanowiska słoneczne, ale będzie także rósł w cieniu. Wymaga solidnego podlewania w czasie suszy.
Lubczyk ogrodowy łatwo wyrasta ze świeżych nasion wysianych późnym latem lub na jesieni. Nasiona muszą być świeże, aby zaczęły kiełkować, dlatego też należy je zasiać tak szybko jak tylko zostaną zakupione.
Nasiona lubczyka ogrodowego powinny być umieszczane na głębokość 6 mm. Roślinki zazwyczaj wschodzą po 10 do 28 dni. Z natury lubczyk ogrodowy jest dość sporą rośliną i w chwili, kiedy zasłania inne zioła w naszym przydomowym ogródku, należy go przenieść na północną stronę naszego ogródka. W ten sposób nie będzie zacieniał mniejszych roślin.
Lubczyk ogrodowy można również wychodować przez podział innej, dorosłej już rośliny. O wiele szybszy sposób dla tych, którzy są niecierpliwi. Rośliny powinny być oddalone od siebie na około 60 cm.
Lubczyk ogrodowy jest ziołem, które potrafi rozsiewać się samodzielnie. Jeśli więc nie potrzebujemy więcej tych ziół, należy owocującą łodygę odciąć zanim nasiona zaczną dojrzewać i spadać na ziemię. Lubczyk ogrodowy jest wieloletnim ziołem żyjącym aż 8 lat. Co 3 lub 4 lata można go rozdzielać i przesadzać w nowe miejsce. Najlepszą na to porą jest wczesna wiosna lub późna jesień, kiedy roślina jest w stanie uśpienia.
Lubczyk ogrodowy jest podatny na mszyce, owady żujące oraz choroby grzybiczne. Czasami pasożyty tworzą białawo znaczone tuneliki na powierzchni liści lubczyka ogrodowego. Jeśli znajdziemy takie liście, po prostu należy je oberwać i zniszczyć.
Lubczyk ogrodowy przetrwa najlepiej zimę pod warstwą śniegu lub okrycia z liści lub słomy.

SKŁADNIKI

Lubczyk ogrodowy zawiera olejek lotny (około 70% to związki ftalidowe), kumaryny (bergapten, psolaren), kwasy roślinne, żywice, gumy, cukry, spore ilości skrobii, kwasy polifenolowe (np.kwas kawowy), fitosterole. Związki ftalidowe posiadają właściwości uspokajające oraz przeciwdrgawkowe.

SKUTKI UBOCZNE I OSTRZEŻENIA

Lubczyk ogrodowy może powodować u niektórych osób fotodermatozę, wysypkę na skórze, która pojawia się po zjedzeniu zioła i następnym wystawieniu ciała na słońce.
Ponieważ lubczyk ogrodowy zwiększa przepływ moczu, stosowanie go jest raczej nie wskazane dla tych, którzy mają problemy z nerkami.
Lubczyk ogrodowy może pobudzać menstruacje oraz wywołać poronienie jeśli jest spożywany w bardzo dużych ilościach, co jest czasami stosowane w celach medycznych. Kobiety w ciąży oraz cierpiące na zaburzenia menstruacyjne, powinny unikać dużych ilości lubczyka ogrodowego.

ZBIÓR I KONSERWACJA

Liście lubczyka ogrodowego są zrywane w razie potrzeby. Najlepszą porą na ich zrywanie jest poranek, kiedy rosa znajdująca się na liściach już wyparowała.
Aby ususzyć zioło, należy wyrwać łodygi wraz z liśćmi zanim roślina zacznie kwitnąć. Łodygi powiesić do wysuszenia w ciepłym, suchym, przewiewnym oraz zacienionym miejscu. Kiedy są suche, obrywać liście i przechowywać je w szczelnie zamkniętym pojemniku.
Liście lubczyka ogrodowego można również zamrażać. Przed ich zamrożeniem należy je sparzyć gorącą wodą i umieścić w plastikowych torebkach.
Nasiona lubczyka ogrodowego są zbierane późnym latem. W tym celu należy obciąć owocujące łodygi, kiedy stają się one brązowego koloru. Umieścić główki nasienne w papierowych torebkach, lub powiesić łodygi do góry nogami nad rozłożoną ściereczką. Suche nasiona przechowywać w szczelnie zamkniętych słojach.

NAPÓJ Z LUBCZYKA OGRODOWEGO NA KASZEL

Lubczyk ogrodowy to również świetny środek na problemy z układem oddechowym. Działa skutecznie na kaszel oraz inne dolegliwości płucne.(...) <opis ze strony http://zielnik.herbs2000.com >

****************************
ESTRAGON

Estragon, fot.Dobrosława

Estragon jest bardzo popularny w kuchni francuskiej, jest to zioło o bardzo mocnym zapachu. Występują dwie odmiany estragonu, francuska i rosyjska. Rosyjska odmiana ma gorzki smak natomiast francuska nie ma włosków na liściach i są one ciemne. Rosyjski estragon dorasta nawet do 1,5m i lepiej znosi mróz, natomiast francuski dorasta do 60cm.
Najczęściej sprzedawana jest odmiana rosyjska. Temperatura w pomieszczeniu dla tej rośliny powinna wynosić 10C. Estragon może wytrzymać mały mróz. Estragon może mieć stanowisko w pełnym słońcu, wyjątkiem są rośliny uprawiane w doniczkach kiedy są upalne dni. Należy je wtedy przenieść do stanowiska pół cienistego. Gdy roślina znajduje się w okresie wzrostu należy pamiętać aby podłoże było wilgotne. Nie potrzebuje zwiększonej wilgoci. Potrzebuje ziemi gliniastej , aby rośliny miały piękny aromat powinniśmy dzielić co dwa , trzy lata. Sadzimy małe rośliny wiosną do doniczek np.8cm.. Przycinamy w lipcu by móc cieszyć się rośliną w domu na parapecie. Jest to roślina odporna ,szybko rosnąca . Maksymalna wysokość jaką osiąga roślina to 1,5m. Szerokość to 30cm. Estragon ma pokrój wzniesiony. Należy go stosować z umiarem ponieważ jest bardzo aromatyczny, w zupełności wystarczą dwa , trzy listki. < opis ze str. http://kwiatydomowe.info.pl/estragon/ >

Estragon, fot. str.  http://kwiatydomowe.info.pl/estragon/

                                                   BYLICA ESTRAGON

Estragon jest zielonym, gładkim, bezwłosym oraz wieloletnim krzakiem, który można znaleźć na słonecznych, suchych obszarach zachodnich części Stanów Zjednoczonych, w południowej Azji oraz na Syberii. Estragon jest ziołem należącym do rodziny astrowatych. W Europie estragon jest uprawiany ze względu na swoje aromatyczne liście, które dodają anyżkowo-lukrecjowego smaku do sosów, sałatek oraz octów ziołowych. Estragon rośnie do wysokości około 60cm i posiada długie, wąskie liście. Kwiaty estragonu są małe, prawie kuliste, koloru zielonkawo-żółtego, które są bardzo rzadko w pełni otwarte. Estragon jest blisko związany z innym aromatycznym ziołem - bylicą piołunem.

Herbata sporządzona z estragonu to stary francuski środek na bezsenność oraz nadmierną ruchliwość. Wystarczy zaparzyć 1 1/2 łyżeczki suszonego, pociętego zioła w 1 3/4 szklanki gotującej się wody. Herbatkę przykryć i, z daleka od ciepła, pozostawić do zaparzenia przez około 40 minut. Herbatkę taką przygotowuje się około godziny przed pójściem spać, należy ją przecedzić i pić gdy jest letnia.

Najlepszym sposobem na stosowanie estragonu w przypadkach problemów trawiennych to forma domowego octu, 1 łyżeczka przed każdym posiłkiem. Przygotowanie octu estragonowego jest dość prostym zadaniem. Należy w tym celu wypełnić szklany słój świeżo zebranymi liśćmi zioła, zerwanymi zanim zioło zacznie kwitnąć w suchy dzień. Poobrywać liście zioła z gałązek i wysuszyć trochę w piekarniku układając je na płaskich formach do pieczenia ciastek. Następnie podsuszone trochę liście umieścić w słoju, zalać octem jabłkowym i 1/2 łyżeczki soku z cytryny i lemonki. Zostawić ocet na około 7 godzin, następnie odcedzić przez czystą ściereczkę do następnego słoja ze szczelną zakrętką. Przechowywać w chłodnym miejscu, w kredensie.

Liście estragonu o anyżkowym smaku oraz kwitnące wierzchołki są używane do przyprawiania sałatek, sosów, zup, gulaszów, potraw z jajek, mięsa, ryb. Liście lub olejek aromatyczny z estragonu są również używane w produkcji octu estragonowego, musztardy, sosu tatarskiego oraz likierów. Rosyjski estragon (odmiana danego gatunku zioła, ale różniąca się od niego drobnymi cechami) jest często mylony z francuskim estragonem i sprzedawany jako francuski estragon. Z wyjątkiem, że jest wyższy, rosyjska odmiana estragonu wygląda podobnie do francuskiej ale jest uważana za mniej doskonałą formę fransuskiej odmiany estragonu.
W czasach średniowiecznych, pielgrzymi przemierzający odległe szlaki wypychali swoje buty świeżymi gałązkami estragonu w nadzieji, że zioło to doda im energii.

Estragon rozmnaża się poprzez podział korzeni lub poprzez odnóżki wzięte wiosną lub na jesieni. Ukorzenione odnóżki estragonu należy sadzić na zewnątrz w ciepłym i słonecznym miejscu. Estragon nie lubi zbyt wilgotnej gleby. Dlatego też niektórzy ogrodnicy sadzą estragon na niewielkich górkach zażegnując niebezpieczeństwo nasiąknięcia korzeni wodą. Ale nie wolno również doprowadzić do kompletnego wyschnięcia korzeni. Okrywanie rośliny np. liśćmi jest dobrym sposobem na utrzymanie wilgotności gleby wokół niej. Okrywanie estragonu jest wskazane tam, gdzie może występować przymrozek. Jeśli mieszkasz na obszarach, gdzie występują srogie zimy, najlepiej jest wykopać estragon na jesieni, przesadzić go do doniczki i trzymać go w domu dopóki na dworze nie zrobi się cieplej.

Liście estragonu najlepiej jest obrywać zanim roślina zacznie kwitnąć. W kuchni używa się estragonu suchego lub świeżego, mrożonego lub zakonserwowanego w occie. Estragon można pociąć na mniejsze gałązki i używać, kiedy je potrzebujemy. Estragon przeznaczony do celów leczniczych może być zarówno mrożony jak i suszony, ale należy pamiętać, że suszone zioło traci swoje aromatyczne właściwości. Estragon można suszyć, powiązany w pęczki, do góry nogami w ciepłym i ciemnym miejscu. Kiedy suchy, delikatnie obrywać liście z łodygi.

Estragon to nie tylko dodatek do potraw. Zioło to zawiera wiele cennych właściwości leczniczych. Zielarze twierdzą, że estragon zawiera enzymy trawienne, które pomagają strawić mięso oraz inne białka. Estragon jest również uważany za łagodny, nie podrażniający środek moczopędny, który pomaga naszemu organizmowi wypłukać wszelkie toksyny, które są uwalniane podczas trawienia mięsa oraz innych białek.

Prosty napar z liści estragonu był używany na pobudzenie apetytu, na wzdęcia, gazy oraz kolkę, regulował miesiączkę, łagodził ból artretyczny i reumatyczny, łagodził objawy skazy moczanowej, oraz wydalał robaki z organizmu. Świeży liść lub korzeń estragonu był przykładany na bolący ząb, skaleczenie, wrzody jako miejscowy środek przeciwbólowy.

SUROWCE LECZNICZE

Części nadziemne, korzenie.

ZASTOSOWANIE

Bylica estragon pobudza trawienie, jak również jest uznawana za środek łagodnie uspokajający i jest używana w przypadku problemów ze spaniem. Bylica estragon posiada również właściwości wywołujące menstruacje, i dlatego zioło to jest stosowane wtedy, gdy miesiączki są opóźnione. Tradycyjnie, korzeń bylicy estragonu jest używany na bolące zęby. Estragon, podobnie jak inne bylice z piołunem na czele, posiada właściwości zółciopędne i wzmaga wydzielanie soków żołądkowych. Do innych właściwości estragonu należą właściwości lekko moczopędne, przeciw-skurczowe oraz przeciw-zapalne. Estragon stosuje się w postaci naparu przy kuracjach wzmacniających, kiedy cierpimy z powodu braku łaknienia lub w czasie zaburzeń jelit lub żołądka. Naparu z estragonu używa się również w walce z robakami.

Kulinarne
Bylica estragon jest istotnym składnikiem w przygotowaniu sosu Bearnaise, sosu holenderskiego, masła Montpellier, sosu tatarskiego oraz sosów do sałatek. Bylica estragon jest zawsze obecna we francuskich mieszankach najznakomitszych ziół. Liści estragonu używa się do przyrządzania ryb, owoców morza, drobiu, potraw mięsnych, szczególnie cielęciny, zup-kremów, omletów, jak również do przyrządzania potraw z dodatkiem szpinaku i grzybów. Ponieważ wystarczy kilka minut aby aromat z liści estragonu został uwolniony, dlatego też liście zioła należy dodać do potrawy kiedy jest ona prawie gotowa do podania. Masło z estragonem można dodawać do gotowanych warzyw takich, jak ziemniaki, kalafior, cukinia oraz zielony groszek w celu wzbogacenia ich walorów smakowych. Drobno posiekanymi, świeżymi liśćmi estragonu można posypywać zielone sałaty. Ponieważ smak estragonu jest dosyć wyrazisty, należy go używac w umiarze.Można sporządzić ocet estragonowy poprzez dodanie świeżej gałązki zioła do butelki z jabłecznikiem (napój), winem lub octem białym. Należy w tym celu umieścić butelkę w miejscu słonecznym i pozostawić do nasiąknięcia na okres 3 do 4 tygodni zanim zaczniemy taki ocet ziołowy używać. Estragon jest specjalnym składnikiem w produkcji francuskiej musztardy - Dijon. Ziele estragonu jest używane w przemyśle do nadawania smaku napojom, pieczonym wyrobom, octom, jak również dodaje się go do produkcji sosów do sałat, sosów lub zup w proszku.

WYSTĘPOWANIE I UPRAWA

Estragon najlepiej rośnie w ciepłych, suchych, lekkich oraz dobrze drenowanych glebach. Wczesną wiosną należy dodać lekkiego kompostu pod rośliny. Rekomendowane pH dla estragonu waha się w granicach 6.0 – 7.5. Estragon lubi dużo słońca. Będzie również tolerować niewielki cień. Rozmnaża się przez odnóżki lub przez podział korzeni. Nasiona estragonu są przeważnie wyjałowione. Młode roślinki estragonu można kupić w sklepach ogrodniczych i posadzić je na wiosnę lub wczesnym latem. Rośliny powinny być sadzone w odległości 45 cm od siebie. Częste rozsadzanie roślin (każdej wiosny) nie dopuszcza do plątania się korzeni. Istniejące rośliny powinny być przesadzane co 3-4 lata, ponieważ im starsze tym mniej posiadają aromatu. Estragon jest rośliną odporną na wszelkiego rodzaju owady szkodniki, ale podatny na gnicie korzeni w zbyt mokrej glebie. Na zimę estragon popwinien być ogacony słomą lub suchymi liśćmi, aby zabezpieczyć go przed przymrozkami.

Hodowanie w kontenerach
Estragon rośnie dobrze w doniczkach, kontenerach umiejscowionych w miejscach słonecznych. Należy użyć standardowej ziemi, na dnie doniczki należy poukładać kamienie w celu zapewnienia roślinie dobrego odwadniania. Można również dodać trochę nawozu. Estragon rosnący w doniczce powinien być nawożony dwa razy w roku podczas sezonu wzrostu rośliny. Jednak nie należy przesadzać z nawożeniem, gdyż zbyt dużo nawozu powoduje, że liście estragonu stają się mniej aromatyczne. Glebę należy trzymać lekko wilgotną, nigdy nie dopuścić do jej rozmoknięcia. Estragon hodowany w domu wymaga również chłodniejszego okresu podczas zimy. Należy taką roślinkę wstawić późną jesienią do nieogrzewanego garażu. Podlewać bardzo mało. Po sześciu tygodniach postawić doniczkę z rośliną w chłodne i słoneczne miejsce, podlewać bardziej obficie i obserwować nowy wzrost. Estragon wymaga 5 godzin słońca lub 12 godzin sztucznego światła, aby móc dobrze rosnąć.

SKŁADNIKI

Estragon zawiera garbniki, kumaryny, flawonoidy, goryczkę, olejki lotne (0.8%), fitosterole.

ZBIÓR I KONSERWACJA

Dla najlepszego smaku, liście estragonu należy zrywać tuż przed użyciem ich w potrawie. Estragon nadaje się do suszenia. Można uciąć całe gałęzie zioła i powiesić je w ciemnym oraz przewiewnym miejscu, jak również można obrywać liście z gałązek i umieścić je na formach do pieczenia w celu wysuszenia. Wysuszone liście estragonu pokruszyć i umieścić w szczelnie zamkniętym słoju. Zamrażanie liści estragonu jest lepszym sposobem na zachowanie aromatu zioła niż jego suszenie. Wystarczy po prostu zamrozić liście estragonu w kostkach lodu, można go przechowywać takze w oleju lub łączyć z masłem.(...) <opis ze str. zielnik.herbs2000>

     **********************************************

                     KOLENDRA

Kolendra, fot.Dobrosława

Kolendra jest ziołem, które swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim kuchniom azjatyckim, gdzie jej obecność została zaznaczona już w najstarszych przepisach. W Indiach kolendra stosowana jest jako dodatek do sosów chutney oraz do potraw curry. Ponadto kolendra popularna była w Chinach i Tajlandii. Obecnie stosowana jest na całym świecie.

Właściwości i zastosowanie kolendry

Kolendra siewna jest najbardziej znanym i najczęściej używanym gatunkiem roślin z rodzaju kolendra. W kuchni stosuje się zarówno jej świeże, jak i suszone liście. Ponieważ obróbka termiczna zmniejsza walory smakowe kolendry, dodaje się ją do dań bezpośrednio przed podaniem. Świeża kolendra szczególnie dobrze komponuje się z rybami, zupami i sałatkami. Liście kolendry pełnią także funkcję dekoracyjną. Kolendra mielona to przyprawa, którą otrzymuje się poprzez zmielenie suszonych liści rośliny. Stanowi ona składnik przypraw takich jak pieprz ziołowy, curry czy masala, używana jest także w produkcji wędlin i musztard. Kolendrę w niektórych przepisach można zastąpić natką pietruszki.

Uprawa kolendry w doniczce

Kolendra nadaje się do uprawy w ogrodzie, a także w doniczce – w mieszkaniu lub na balkonie. Jest rośliną jednoroczną, osiągającą w naturze nawet 90 cm. (opis ze str.  http://ziola.wybieram.org/kolendra/ )

Kolendra fot.Dobrosława

Kolendra siewna jest jednorocznym, silnie aromatycznym ziołem osiągającym wysokość 30 - 90cm. Kolendra siewna pochodzi z południowej Europy oraz z obszarów Morza Sródziemnego i jest jednym z najważniejszych przypraw używanych w przyrządzaniu potraw.

Zioło to posiada 2 typy jasno-zielonych liści. Pierwszy to liście niżej rosnące, szerokie, zębowatego kształtu przypominające płaskie liście pietruszki. Drugi typ to wyższe, koronkowe liście podobne do liści paproci oraz posiadające silniejszy zapach. Należy zaznaczyć, że smak i zapach kolendry siewnej jest szczególnie mocny i ostry.

Kolendra siewna ma drobne kwiaty w kolorze białym, różowym lub purpurowym, które ukazują sie 2 do 3 miesięcy po zasadzeniu. Małe, okrągłe nasiona występujące po kwiatach mają słodko-ostry aromat. Smak oraz zapach dojrzałych, suszonych nasion kolendry siewnej różni się zupełnie od smaku i aromatu liści. Nasiona, liście, a nawet korzenie mogą być zjadane.

SUROWCE LECZNICZE

Liście, nasiona, korzenie.

ZASTOSOWANIE

W azjatyckiej medycynie ludowej, kolendra siewna była używana do leczenia problemów żołądkowych, mdłości, gorączki, odry, przeziębień oraz przepuklin. W zachodniej medycynie ludowej, kolendra siewna znalazła zastosowanie głównie w leczeniu problemów trawiennych i żołądkowych. Olej z nasion kolendry siewnej znalazł zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym do maskowania nieprzyjemnego smaku niektórych lekarstw. Kolendra siewna jest ziołem bogatym w witaminy i minerały. Zawiera witaminę A, B oraz C. Ponieważ nie zawiera kalorii, kolendra siewna jest ulubionym ziołem ludzi stosujących dietę.
Owoce kolendry siewnej regulują trawienie oraz przeciwdziałają wzdęcią.

Użycie w kuchni
Młode, świeże zioło może być dodawane do sałatek, potraw z ryb oraz zup. Kolendra siewna jest podstawowym składnikiem salsy, sosu pomidorowego. Jest podstawą w kuchni azjatyckiej, meksykańskiej, południowo-amerykańskiej, wschodnio-hinduskiej. Spróbuj dodać kolendrę siewną do potraw z tuńczyka, kraba, łososia, krewetek. Zioło to świetnie nadaje się do wszelkich potraw z baraniny lub wieprzowiny, gotowanej fasoli, smażonego ryżu, do potraw z drobiu. Kolendra siewna traci swój aromat smakowy w czasie gotowania dlatego też należy ją dodawać przed samym podaniem potrawy. Nasiona kolendry siewnej są "zyciowym" składnikiem w ostrej przyprawie kuchennej zwanej "curry powder". W Indiach, nasiona kolendry siewnej są często lekko podpiekane przed ich zmieleniem w celu podwyższenia ich smaku podobnego do curry. W kuchni środkowo-wschodniej, kolendra siewna jest szeroko stosowana do potraw mięsnych oraz duszonych.
Nasiona zioła, zarówno zmielone jak w całości, są dodawane do kiszonek, zup, sosów, owocowych deserów takich jak duszone jabłka czy śliwki, do wszystkich rodzajów potraw mięsnych. Nasiona kolendry siewnej mogą być dodawane do grzanego wina w celu wyeksponowania ciepłego, letniego smaku.
Mielone zioło jest używane na skalę przemysłową w celu nadania smaku pieczonym wyrobom i do przyrządzania mięsa na "hot dogi" czy kiełbaski, podczas gdy olej wydobyty z nasion kolendry siewnej jest używany w przygotowywaniu zup z puszek, sosów, cukierków, gumy do żucia, lodów, likierów, ginu, a nawet produktów tytoniowych.
Korzenie kolendry siewnej można gotować (styl tajlandzki) w celu nadania smaku zupom oraz potrawom z kurczaka.
Pachnące nasiona kolendry siewnej są składnikiem potpourri jak również pachnących saszetek.

WYSTĘPOWANIE I UPRAWA

Kolendra siewna rośnie w przewietrznej, żyznej glebie. Należy uważac, aby nie przedawkować nawozu, ponieważ zbyt dużo azotu opóźnia dojrzewanie owoców (nasion) i zmniejsza ich smak. Zioło tolereuje pH od 4.9 do 8.2. Kolendra siewna jest odporna na chłód i upał. Wymaga miejsca bardzo słonecznego i częstego podlewania w czasie suszy. Kolendrę siewną należy sadzić w miejscach osłonietych od wiatru.
Kolendra siewna nie lubi być przesadzana. Nasiona sadzić wiosną po ostatnim przymrozku, na głębokość 6mm. Młode roślinki zwykle zaczynają się pojawiać po 10-20 dniach. Następnie roślinki należy przerzedzić sadząc je w odległośi co 10cm od siebie. Uważać na chwasty. Sadzić nasiona kolendry siewnej co trzy tygodnie w celu uzyskania cały czas świeżych liści. W ciepłej pogodzie zioło rośnie szybko, kwitnie i wydaje nasiona.
Produkcja liści zostaje zatrzymana w momencie kiedy roślina kwitnie.
Ogólnie kolendra siewna jest odporna na owady szkodniki, ale jest nieodporna na choroby wywołane grzybami, zwłaszcza kiedy jest bardzo wilgotno i gleba jest zbyt bogata w azot. Jest podatna na choroby korzeni, gdy gleba nie jest zbyt dobrze odsączana.
Kolendra siewna rozsiewa sie bardzo łatwo i jeśli jest nie kontrolowana może stać się zatwardziałym chwastem.
Sadzenie zioła w kontenerach - Jak większość roślin jednorocznych, kolendra siewna lubi rosnąć w doniczkach, kontenerach, pod warunkiem, że damy jej odpowiednie warunki wzrostu. Kontener należy umieścić w słonecznym miejscu. Ponieważ zioło to nieprzyjemnie pachnie na kilka tygodni przed dojrzewaniem nasion, należy go umieścić z dala od miejsc do siedzenia.
Trzymane w środku podczas zimy, dostarczy nam świeżych liści. Jasne światło oraz odpowiednie temperatury, pomogą roślinie w produkcji zdrowych, świeżych liści. Produkcja nasion kolendry siewnej wymaga zdecydowanie warunków zewnętrznych i silnego światła słonecznego.

SKUTKI UBOCZNE I OSTRZEŻENIA

Niektóre osoby mogą doświadczyć zapalenia skóry po trzymaniu liści kolendry siewnej lub w czasie kontaktu z olejem z nasion kolendry siewnej.

ZBIÓR I KONSERWACJA

Liście kolendry siewnej mogą być zbierane w razie potrzeb, kiedy zioło osiągnęło wysokość 5cm do 15cm. Liście kolendry siewnej owinięte w mokry, papierowy ręcznik i umieszczony w plastikowej torebce można trzymać w zamrażalniku przez około 2 tygodni.
Liście kolendry siewnej można również zamrażać w kostkach lodu czy suszyć, należy jednak pamiętać, że suszenie czy mrożenie liści obniża ich smak oraz aromat.
Nasiona kolendry siewnej zbierać w czasie gdy nasiona mają kolor jasno brązowy. Obcinać łodygi razem z nasionami i umieścić w papierowej torbie w ciepłym, zaciemnionym miejscu do wyschnięcia. Potrząsnąć wysuszonymi nasionami umieszczonymi w papierowej torbie w celu usunięcia ich z łodyg, następnie pocierać suszone nasiona między dłońmi w celu odzielenia segmentów nasiennych. Nasiona trzymać w ścisle zamkniętym pojemniku.
Korzenie kolendry siewnej moga być wykopane w celu późniejszego ich użycia. Należy je dokładnie umyć i zamrozić. Nie należy wykopywać korzeni w czasie kiedy zioło kwitnie lub owocuje.<opis ze strony zielnik.herbs2000 >

Zdjęcie pochodzi ze str. ArtKulinaria

Kolendra - nasiona, fot.Dobrosława